Przyznaję, że z tematem gramatyki za bardzo się nie lubimy. To pewnie relacja jednostronna, bo ona do mnie nie ma pewnie żadnych uczuć, za to ja do niej tak. Choć jednak nie, to nie wina gramatyki a raczej tego, że na lekcjach polskiego czy w podręcznikach, które mogłyby zachęcać do własnej twórczości, kształtować potencjał wypowiedzi, poszukiwać nowych form literackich, spójnych ze współczesnym światem, uczyć wyrażania opinii – ustnie, pisemnie, kreatywnie, wolnościowo tak duży nacisk jest jednak na tę gramatykę wciąż kładziony.
Jednakże opowieści Montessori o Królestwie Części Mowy a wraz z nią Opowieść o Zamku Rzeczownika to jedne z ulubionych opowieści moich dzieci. Opowieści Wam tutaj nie będę przytaczać, świetną wersję tej pierwszej znajdziecie u Kasi @zadzieckiem – o tutaj. A i drugą też można znaleźć w czeluściach Internetu.
![]()
Królestwo Części Mowy ![]()
Zamek Rzeczownika
Choć opowieść wspomina wszystkie części mowy to przez pierwsze lata nauki dzieci stykają się tylko z czterema podstawowymi – rzeczownikiem, czasownikiem, przymiotnikiem i przysłówkiem. A od piątej/szóstej klasy już robi się trudniej. I tutaj z pomocą przychodzi pudełko gramatyczne, które po kolei dodaje nowe części mowy, używając tych samych zdań głównych. Dzięki temu dziecko widzi co każda nowa część mowy wnosi do zdania.
Zanim przejdę do opisu pracy z pomocą wspomnę, że na końcu wpisu znajdziecie do ściągnięcia plik z materiałami do pracy a pudełko możecie zakupić na Allegro od użytkownika bladusprojectpl o tutaj (link afiliacyjny) – musicie wybrać takie, które Was interesuje, ja mam to na 9 części mowy (wykrzyknik i partykuła występuje w zdaniach wymiennie).
Zdania podzielone są na 9 zestawów w kopertach. Pierwsza zawiera jedynie rzeczownik i przymiotnik. Zdania mają kolor przymiotnika, małe karty zdań są albo w kolorach części mowy (najłatwiejszy poziom do nauki) lub białym – dla bardziej zaawansowanych użytkowników, którzy chcą się sprawdzić. Kolorowe karty mogą wtedy służyć jako kontrola błędu.
Kolejne zestawy zdań wprowadzają: czasownik, przysłówek, liczebnik, zaimek, przyimek, spójnik oraz wykrzyknik / partykułę. Karteczki z nazwami części mowy u mnie są zalaminowane i, jeśli nie zmieniły się wymiary pudełka, powinny pasować idealnie.
My przy pracy korzystamy też z dodatkowych kart z pytaniami do części mowy od Kingi, do ściągnięcia tutaj. Zwykle zaczynamy od znalezienia rzeczownika – czyli „kto? co?”, potem szukamy określenia tego rzeczownika, czyli „jaki? jaka?”, poźniej pytamy „co robi?” a potem „jak to robi?” oraz „ilu? ile?”. Z kolejnymi jest trochę trudniej bo nie mają już tak oczywistych pytań ale na tym etapie dziecko powinno już mieć wystarczająco dużo doświadczeń z poprzednimi częściami mowy, że powinno sobie poradzić ze zrozumieniem po co jest zaimek, co robi przyimek czy spójnik. A jeśli nie, to na tym etapie można zrobić przerwę bo to, wydaje mi się, dopiero podstawa programowa klasy szóstej.
Po przepracowaniu każdego zestawu albo po przerobieniu wszystkich, następnym krokiem byłoby tworzenie własnych zdań o zadanej strukturze, czyli na przykład zdania składającego się z rzeczownika, przymiotnika, czasownika i przysłówka. Na etapie każdego zestawu możemy próbować wymyślić własne, najlepiej odrobinę śmieszne czy szalone przykłady – kto? krowa, jaka? fioletowa, co robi? śpiewa, jak? operowo. To zdanie potem możemy zapisać (jeśli dziecko lubi pisać) a nawet opatrzyć ilustracją, bo dlaczego nie. Im więcej zabawy włączymy w tę aktywność tym mniejsza szansa na to, że za kilka lat dziecko powie, że nie cierpi gramatyki…
Dobrej zabawy Wam życzę!
A tutaj materiał do ściągnięcia.
_________________________________
Wszystkie materiały, którymi się tu dzielę są wykonane z największą starannością, dla moich dzieci . Jeśli jednak znajdziesz w nich błędy proszę, napisz do mnie. Materiały te są darmowe, jednak jeśli chcesz w sposób materialny podziękować mi za moją pracę, możesz postawić mi kawę. Dziękuję!
No Comments