Piąta Wielka Opowieść zabiera nas w podróż do czasów, gdy ludzie nie znali liczb i snuje przypuszczenia na temat tego, co ich skłoniło do ich wymyślenia.
Zaczynamy od historii o dziewczynce lub chłopcu pasącym owce (taką właśnie historię znajdziecie w książce „Wielke odkrycie Bubal”, o której piszę niżej). Opowiadamy o pierwszych pomysłach na przeliczanie – przekładaniu kamyków wypuszczając owce z zagrody, wycinaniu znaków – kresek na patykach. Możemy też wiązać supełki na linie i cokolwiek jeszcze dzieciom wpadnie do głowy. A potem zabieramy je w podróż po cywilizacjach, które wymyślały kolejne systemy liczbowe – od Sumerów, poprzez Egipcjan, Greków i Rzymian oraz Chińczyków. Aż do Hindusów i Arabów, którzy przywieźli liczby które znamy do Europy. Europie chwilę (kilkaset lat!) zajęło przekonanie się do cyfr arabskich i do zera – zdumiewające jest to jak krótko nasze cyfry są w ogólnym obiegu.
Przy okazji rozmawiałyśmy o pomyśle Leibniza na system zero-jedynkowy i o tym, że system ten, początkowo wyśmiany, po 300 latach jest podstawą komputerów i wszystkiego co się na nich opiera. Lekko niedoceniony to grube niedomówienie.
Opowiadając historię korzystałam z kart ze sklepu Topic, zakleiłam taśmą malarską podpisy do liczb więc dziewczyny miały frajdę próbując je rozszyfrować. Książki dostarczyły nam zdjęć m.in. rzymskich abakusów.
Ciekawym rozwinięciem tej opowieści może być przedstawienie postaci wielkich matematyków, najlepiej wraz z ich pomysłami – myślę że spróbujemy tego sposobu w następnych latach, przy większej wiedzy matematycznej. Możemy też poszukiwać znaczeń, historii, symboliki liczb w różnych kulturach i religiach – wstępem w tym temacie dla nas była „Ilustrowana Księga Znaków i Symboli”. A poniżej nasze sprawdzone pozycje książkowe w tym temacie.
Opowieść ta ma za zadanie pokazać jak znaczącym odkryciem było wynalezienie systemu zapisu liczb, którego używamy do dziś i uzmysłowienie, że system dziesiątkowy nie jest jedynym stosowanym kiedyś czy teraz. Systemy nie dziesiątkowe są też ciekawym rozszerzeniem tego tematu – możemy z dziećmi sami stworzyć system liczbowy, np. czwórkowy. Choć to już pewnie na wyższym poziomie szkoły podstawowej.
Jeśli macie ochotę na bardziej szczegółową historię matematyki, zajrzyjcie do Uli z Ekspedycji Matematycznej.
A tymczasem, poniżej tekst, którego używam do tej opowieści.
_________________________________
Wszystkie materiały, którymi się tu dzielę są wykonane z największą starannością, dla moich dzieci . Jeśli jednak znajdziesz w nich błędy proszę, napisz do mnie. Materiały te są darmowe, jednak jeśli chcesz w sposób materialny podziękować mi za moją pracę, możesz postawić mi kawę. Dziękuję!
No Comments